Alergia pokarmowa u niemowląt objawy, przyczyny i leczenie

Alergia pokarmowa u niemowlaka to stosunkowo częste zjawisko. Szacuje się, że cierpi na nią 4-8% dzieci. Charakterystyczne objawy alergii pokarmowej u niemowlaka to m.in. pokrzywka, świąd, grudkowe wykwity na skórze, biegunki i wymioty, bóle brzucha. Takich symptomów u malucha nie można lekceważyć. Czy wiesz, jakie pokarmy najczęściej uczulają i po jakim czasie pojawia się alergia na mleko modyfikowane? Odpowiedź na te i inne pytania znajdziesz w poniższym tekście.

Czym jest alergia pokarmowa u niemowlaka?

Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja organizmu na spożyty pokarm. U małych dzieci przewód pokarmowy nie jest jeszcze do końca rozwinięty i to właśnie ta niedojrzałość układu pokarmowego przyczynia się do wystąpienia alergii. Ryzyko wystąpienia alergii u malucha rośnie, jeśli rodzice bądź rodzeństwo dziecka również zmagali się lub nadal zmagaja z alergią. Ryzyko pojawienia się alergii wynosi 20-40% w przypadku dziecka, którego jeden rodzic ma alergię oraz 60%, gdy chorują oboje rodziców.

Choć uczulać może ponad 160 różnych produktów spożywczych, najbardziej alergizująca jest tzw. wielka ósemka pokarmów, do której należą: białka mleka krowiego, jajka, zboża, soja, orzeszki ziemne, ryby, mięczaki i skorupiaki. U niemowląt alergia pokarmowa występuje przede wszystkim po spożyciu mleka krowiego, kurzych jaj i owoców cytrusowych. Uczulać mogą również alergeny znajdujące się w mleku kobiecym oraz mleko modyfikowane. Objawy alergii mogą pojawić się już w pierwszym miesiącu życia dziecka.

Alergia pokarmowa u niemowląt - przyczyny

U podłoża alergii pokarmowej niemowląt i dzieci leżą czynniki immunologiczne. Podczas kontaktu z alergenem wytwarzane są swoiste przeciwciała IgE lub tzw. uczulone limfocyty. Alergia pokarmowa może mieć postać:

• alergii IgE zależnej: wywołują je przeciwciała IgE, reakcja alergiczna ma miejsce już po kilku minutach (do dwóch godzin) od zjedzenia nawet niewielkiej ilości uczulającego pokarmu;
• alergii IgE niezależnej: inicjują ją komórki układu odpornościowego; objawy alergii u niemowlaka pojawiają się po kilku-kilkunastu godzinach;
• alergii mieszanej: do jej powstawania przyczyniają się mechanizmy IgE zależne i IgE niezależne, przykładem jest tutaj atopowe zapalenie skóry (AZS) oraz eozynofilowe zapalenie przewodu pokarmowego.

Alergie pokarmowe – objawy

Objawy alergii u niemowlaka są zróżnicowane i mogą dotyczyć wielu narządów. Jak już wspomnieliśmy symptomy chorobowe niekiedy występują po kilku sekundach lub kilku minutach po zjedzeniu danego pokarmu (reakcja natychmiastowa), a czasem pojawiają się dopiero po kilku godzinach a nawet dniach od spożycia posiłku (reakcja opóźniona). Z tego względu identyfikacja pokarmu uczulającego wcale nie jest taka prosta.

U dzieci uczulonych na białko mleka krowiego objawy pojawiają się już w pierwszych tygodniach  życia. Przy alergii pokarmowej dominują objawy skórne oraz nieprawidłowe reakcje ze strony układu oddechowego i pokarmowego. Charakterystyczne jest zjawisko powtarzalności i odtwarzalności objawów – po każdym spożyciu alergenu pojawiają się te same objawy. Pamiętaj o tym, że nie można lekceważyć objawów alergii pokarmowej, ponieważ w skrajnych przypadkach może ona prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, który stanowi zagrożenie zdrowia i życia.

Alergia pokarmowa u niemowląt – objawy skórne

Alergia pokarmowa objawia się pokrzywką, grudkami na skórze, rumieniem. Wysypka może wywoływać świąt. Skóra jest sucha, szorstka i zaczerwieniona, może dochodzić do złuszczania się naskórka.

Alergia pokarmowa u niemowląt – objawy ze strony układu pokarmowego i oddechowego

Dzieci z alergią pokarmową cierpią na ulewanie, biegunki, wymioty, wzdęcia, kolki jelitowe spowodowane skurczem mięśni gładkich, zaparcia, refluks żołądkowo-przełykowy. W stolcu dziecka może pojawić się krew. Często obserwuje się też brak przyrostów masy ciała.

Niemowlęta z alergią pokarmową cierpią na katar, nieżyt spojówek, kaszel, chrypkę, kichanie i duszności. W ciężkich przypadkach pojawia się skurcz oskrzeli i świst krtaniowy.

Alergia pokarmowa u niemowląt – inne niepokojące objawy

Alergia pokarmowa u noworodka i niemowlęcia może prowadzić do utraty łaknienia i awersji do produktów wywołujących niepożądane objawy. Niemowlę często jest rozdrażnione i ma problemy ze snem. Dzieci z alergią bywają nadpobudliwe ruchowo.

Alergia pokarmowa u niemowląt – diagnostyka

Najbardziej skuteczną metodą diagnostyczną alergii pokarmowej jest tzw. test eliminacji i prowokacji. Polega on na całkowitym wykluczeniu z diety dziecka na 2-4 tygodnie produktu, który może wywoływać reakcję alergiczną. Jeśli objawy ustąpią, oznacza to, że wytypowany pokarm jest odpowiedzialny za powstawanie uczulenia.

Drugą metodą badania alergii pokarmowej jest próba prowokacyjna polegająca na podaniu alergenu w warunkach szpitalnych. Dostępne są również testy alergiczne dla niemowląt. Warto wiedzieć o tym, że dodatni wynik punktowego testu skórnego oznacza jedynie, że obecne jest uczulenie, ale nie musi ono wywoływać objawów klinicznych choroby, natomiast wynik negatywny nie wyklucza uczulenia.

Alergia pokarmowa u niemowlaka – leczenie

Leczenie alergii pokarmowej polega na wykluczeniu z diety pokarmu alergizującego na okres co najmniej 6-8 miesięcy, a niekiedy nawet znacznie dłużej. Po danym czasie przeprowadza się test prowokacji – jeśli nie spowoduje on objawów alergii, oznacza to, że dany pokarm jest już tolerowany przez organizm.

Jeśli karmisz piersią, a u dziecka zdiagnozowano alergię na białka mleka krowiego, lekarz może zalecić ci dietę eliminacyjną. Polega ona na wykluczeniu z jadłospisu mleka i wszystkich przetworów mlecznych, ponieważ alergeny mleka mogą przenikać do pokarmu kobiecego i wywoływać u dziecka alergię. U niemowląt z alergią na białka mleka krowiego karmionych mieszankami mlecznymi stosuje się mieszanki ze zhydrolizowanym białkiem.

Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomógł ci zrozumieć, czym jest alergia pokarmowa u niemowlaka i jak sobie z nią radzić. Jeśli zauważysz objawy alergii u niemowlaka nie zwlekaj z udaniem się do pediatry. Dobra wiadomość jest taka, że większość dzieci wyrasta z alergii, dlatego nie ma co martwić się na zapas!