Białko w moczu u dziecka - co musisz wiedzieć?

Byłaś z maluchem u w lekarza i badaniach laboratoryjnych zostało wykryte białko w moczu u dziecka? Zastanawiasz się, co to oznacza i czy powinnaś się tym wynikiem niepokoić? Spieszymy z pomocą i wyjaśnieniami! Z naszego najnowszego wpisu blogowego dowiesz się jaka jest norma białka w moczu i dlaczego w ogóle pojawia się białkomocz. Podpowiemy też, na co wskazuje pieniący się mocz i jakie inne charakterystyczne objawy powinny wzbudzić twoją czujność. Przeczytaj i dowiedz się więcej.

Badanie moczu u dzieci

Jednym z podstawowych badań diagnostycznych wykonywanych zarówno u dorosłych, jak i u dzieci jest ogólne badanie moczu. Pozwala ono na wykrycie wielu schorzeń, w tym chorób nerek, wątroby i dróg moczowych. Najczęściej służy ono do rozpoznawania zakażeń układu moczowego (ZUM) oraz nieprawidłowości w pracy nerek.

Pobranie moczu do analizy nie sprawia dorosłym żadnych trudności, jednak w przypadku dzieci może być nieco problematyczne. Najmłodsze pociechy nie kontrolują mikcji, dlatego rodzic musi uzyskać próbkę “sposobem”. Może to zrobić przyklejając woreczek na umytą okolicę narządów płciowych (z tak pobranego moczu nie można robić posiewu) lub rozebrać dziecko z pieluchy, przystawić pojemnik i poczekać, aż maluch odda mocz. Nastąpi to szybciej, gdy dziecku poda się coś do picia. Kiedy będziesz pobierać mocz do badania, pamiętaj o tym, by robić to czystymi rękami, poczekać na środkowy strumień moczu i zebrać go do jałowego pojemnika.

W badaniu moczu ocenia się wiele parametrów, w tym barwę, przejrzystość, ciężar właściwy czy pH moczu. Czasem w moczu pojawiają się związki chemiczne, które u zdrowych osób nie występują. Jednym z nich jest białko w moczu u dziecka. Jego obecność określana jest jako białkomocz (łac. proteinuria). Białkomocz może, choć nie musi wskazywać na toczący się proces chorobowy.

Białko w moczu u dziecka - skąd bierze się białkomocz?

Przypadkowo wykryty białkomocz nie musi być powodem do niepokoju. Białko w moczu stwierdza się u ok. 10% dzieci w wieku szkolnym, z czego tylko 0,1% wymaga dalszej diagnostyki. Fizjologiczny białkomocz wynika m.in. z nadmiernego wysiłku fizycznego, przegrzania organizmu lub jego wychłodzenia, przeżywania silnego stresu czy odwodnienia. Czasem stężenie białka w moczu jest wysokie z powodu zanieczyszczania próbki wydzieliną z pochwy. Kiedy jeszcze wykrywa się białko w moczu dziecka? Nie zdziw się, jeśli dodatni wynik pojawi się podczas stanu podgorączkowego gorączki lub drgawek, a także po zbyt długim przebywaniu w pozycji pionowej. Jeśli nie występują inne symptomy chorobowe, taki stan nazywany jest białkomoczem izolowanym.

Przemijający białkomocz spowodowany wyżej wymienionymi przyczynami nie wymaga leczenia. Powodów pojawienia się białka w moczu należy poszukiwać wtedy, gdy białkomocz utrzymuje się przewlekle. Niestety lista chorób przebiegających z białkomoczem jest bardzo długa. Należą do niej:

• choroby nerek: zespół nerczycowy, kamica nerek, kłębuszkowe zapalenie nerek, nefropatie,
• choroby dróg moczowych,
• choroby układu krwiotwórczego: hemoglobinuria, anemia sierpowata
• choroby nowotworowe: chłoniak, guzy lite
• Choroby układowe tkanki łącznej
• Choroby układu sercowo-naczyniowego: nadciśnienie tętnicze krwi, niewydolność serca
• zakażenia WZW B i C,
• Cukrzyca,
• Zatrucia ołowiem, miedzią, rtęcią.

Na podstawie samego badania moczu nie można wywnioskować, jaki czynnik wywołał białkomocz. Konieczne są dalsze badania.

Norma białka w moczu

W prawidłowych warunkach białko w moczu jest obecne, ale w tak niewielkiej ilości, że badania go nie wykrywają. U noworodków utrata białka może być równa nawet 300 mg/m2. Starsze dzieci tracą z moczem do 100 mg białka/m2/24 h, co odpowiada wartości <4 mg/m2/h oraz całkowitej dobowej utracie do 150 mg. Pomimo że znana jest norma białka w moczu u dzieci, oznaczenie dobowego wydalania białka z moczem może być trudne do przeprowadzenia. Po pierwsze wynika to z faktu, iż maluchy nie kontrolują czynności fizjologicznych. Po drugie mogą pojawić się błędy ilościowe, jeśli mocz nie zostanie poprawnie zebrany.

Białkomocz - objawy

U wielu dzieci białkomocz jest bezobjawowy i wykrywa się go przypadkiem podczas rutynowych badań podstawowych. Podstawowym objawem obserwowanym przy większym stężeniu białka jest pieniący się mocz. Czasem pojawiają się również obrzęki stóp, dłoni, twarzy i brzucha. Wzrasta ciśnienie tętnicze krwi, dochodzi do utraty masy ciała oraz bólów pleców, brzucha i stawów. Niekiedy można zaobserwować zmętnienie moczu. Dzieci cierpią na skąpomocz lub wręcz przeciwnie, wielomocz.

Białkomocz w badaniu moczu i co dalej?

Powracamy do pytania, które zadaliśmy na początku naszego wpisu blogowego. Otrzymałaś wynik laboratoryjny, na którym białko w moczu dziecka przekroczyło wartości referencyjne (oznaczenie “+” lub “białko obecne”). Panikować? A może zbagatelizować? Otóż nawet duże wartości białkomoczu wcale nie muszą być groźne. Jeśli twoje dziecko czuje się dobrze, prawdopodobnie nie zostanie skierowane do szpitala, ale powinno trafić do pediatry na konsultację. Test z moczu trzeba będzie powtórzyć 3-krotnie. Lekarz może też zlecić dalszą diagnostykę, by wykluczyć ewentualne choroby przebiegające z proteinurią. Najczęściej bada się również kreatyninę, stężenie mocznika oraz wykonuje posiew moczu na obecność drobnoustrojów. Dzieci z przewlekłym białkomoczem muszą zostać objęte opieką nefrologa dziecięcego. Do tego specjalisty trzeba się też udać z pociechami, które chorują na cukrzycę i mają podwyższony poziom białka w moczu.

To zapamiętaj: białko w moczu u dzieci (białkomocz) to zwykle łagodny, niegroźny objaw o przemijającym charakterze. Może pojawić się podczas gorączki, zakażeń dróg moczowych czy w wyniku zbyt niskiego nawodnienia. Czasem na wysokie stężenie białka wskazuje pieniący się mocz. Jeśli białko w moczu obecne jest podczas kolejnych badań laboratoryjnych to znak, by udać się z dzieckiem do lekarza. Proteinuria może bowiem wskazywać m.in. na rozwijającą się chorobę nerek.