Choroby i dolegliwości wieku dziecięcego. Cz.1 Kolki, ulewanie, bolesne ząbkowanie i pleśniawki – czy przechodzi je każde dziecko?

Malutkie dzieci często płaczą, czym spędzają rodzicom sen z powiek. Płacz jest metodą komunikacji niemowlęcia z opiekunem i wskazaniem, że coś jest nie tak. To także bardzo częsty objaw dyskomfortu bądź procesu chorobowego toczącego się w organizmie maluszka. A trudności, z jakimi zmagają się niemowlęta jest wiele, poczynając od kolek, przez ulewanie i bolesne ząbkowanie, aż po pleśniawki w jamie ustnej. W dzisiejszym wpisie przybliżamy, czym charakteryzują się poszczególne dolegliwości i jak pomóc dziecku je pokonać.

Choroby i dolegliwości wieku dziecięcego

Kolki niemowlęce - zmora rodziców

Kolka niemowlęca definiowana jest jako napadowy, niemożliwy do ukojenia płacz lub krzyk oraz nasilony niepokój, który nie ustępuje nawet po zaspokojeniu wszystkich potrzeb malucha. Może pojawić się między 3. tygodniem a 5 miesiącem życia (wg niektórych źródeł między 2. tygodniem a 4. miesiącem życia) i charakteryzuje się tym, że:

• powtarza się co najmniej 3 razy w tygodniu przez co najmniej 1 tydzień, a płacz trwa co najmniej trzy godziny (łącznie w ciągu doby);
• napad zazwyczaj pojawia się w godzinach popołudniowych i wieczornych;
• w czasie kolki niemowlę podkurcza nóżki i powiększa się obwód jego brzuszka;
• twarz dziecka jest zaczerwieniona;
• pojawia się większa liczba gazów i trudności z wypróżnianiem
• czasem dochodzi do wydalenia zielonego, śluzowego stolca.

Pomimo ponad 40 lat badań, przyczyny kolki niemowlęcej wciąż nie zostały do końca poznane. Przypuszcza się, że na wystąpienie kolki może mieć wpływ nadwrażliwość dziecka na białko mleka krowiego, nietolerancja laktozy oraz zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Pod uwagę bierze się również nadmiar bodźców oddziałujących na niemowlę (hałas, światło), nieprawidłową technikę karmienia oraz stosowanie mleka modyfikowanego. 

Do czynników ryzyka kolki zalicza się palenie papierosów przez matkę, stany lękowe oraz depresję poporodową.

Kiedy możesz podejrzewać kolkę u swojego dziecka? Jeśli Twój maluch prawidłowo się rozwija i przybiera na wadze, a nagły niepokój i płacz pojawiają się bez żadnej uchwytnej przyczyny, tzn. gdy dziecko jest najedzone, ma suchą pieluszkę i nie jest przegrzewane. Gdy u niemowlęcia dodatkowo występuje gorączka, biegunka czy drgawki, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza, ponieważ symptomy te nie wskazują na kolkę, lecz na rozwijający się stan chorobowy.

Jak poradzić sobie z kolką niemowlęcą?

Możesz spróbować zmniejszyć dolegliwości dziecka poprzez zastosowanie się do poniższych wskazówek: 

1. Sprawdź, jaka temperatura panuje w pomieszczeniu, w którym znajduje się dziecko. Optymalna temperatura dla maluszka ubranego w śpioszki wynosi 20-21 st. Celsjusza. 
2. Ogranicz głośne dźwięki, które docierają do dziecka, staraj się nie mówić podniesionym głosem.
3. Jeśli dziecięcy pokoik jest zbyt jasno oświetlony, wyłącz część świateł lub zmień żarówki na takie o mniejszej mocy.
4. Pomocne może okazać się kołysanie dziecka i noszenie go na rękach.
5. Niektóre dzieci dobrze reagują na łagodny hałas w postaci szumów, np. szumu suszarki lub radia. Przydatne są również specjalne zabawki emitujące szum biały.

Interwencje dietetyczne u dzieci z kolką karmionych mlekiem modyfikowanym należy podejmować dopiero po konsultacji z pediatrą. Lekarz może zalecić zmianę mieszanki mlecznej na hydrolizat białka. W przypadku dzieci karmionych naturalnie, z diety mamy wyklucza się podstawowe alergeny. W kolce niemowlęcej stosuje się również farmakoterapię (leki przyspieszające usuwanie gazów jelitowych) oraz probiotykoterapię. Warto pamiętać o tym, że kolka mija samoistnie po ukończeniu przez dziecko 4-5 miesiąca życia.

Ulewanie u niemowląt - kiedy jest niepokojące?

Ulewanie pokarmu to problem, z którym zmaga się wiele dzieci. Tzw. regurgitacje, czyli zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku lub do jamy ustnej wynikają z niedojrzałości przewodu pokarmowego. Refluks żołądkowo-przełykowy pojawia się u dzieci do 2. roku życia i jest zjawiskiem fizjologicznym. Szacuje się, że na tę dolegliwość cierpi nawet 50-85% niemowląt. Ulewanie może występować nawet kilka razy w ciągu doby - zazwyczaj ma miejsce po zjedzonym posiłku. Powstawaniu refluksu sprzyja mała pojemność żołądka oraz nieprawidłowe ułożenie dziecka po karmieniu.

Jeśli Twój maluszek ulewa pokarm, ale prawidłowo przybiera na wadze i nie występują u niego żadne objawy chorobowe, interwencja lekarska nie jest konieczna. Refluks u niemowląt i dzieci można złagodzić stosując się do poniższych wskazówek:

• Staraj się nie przekarmiać dziecka - pozwól mu decydować, ile samo chce zjeść. Lepiej jest karmić mniejszymi porcjami w krótkich odstępach czasu.
• Zadbaj o to, aby dziecku odbiło się po jedzeniu.
• Jeśli karmisz dziecko butelką, sprawdź wielkość otworu w smoczku. Zbyt szybki przepływ mleka może prowadzić do “wyplucia” pokarmu. Wolniejsze podawanie mleka zapewnią smoczki o wolnym i średnim przepływie.
• Karmiąc dziecko mieszanką mleczną, można zwiększyć jej gęstość dodając łyżkę płatków ryżowych na każde 10 ml mleka. Na rynku dostępne są również specjalne preparaty o odpowiedniej gęstości, ale powinno się je stosować dopiero po konsultacji z lekarzem.
• Do 30 minut po karmieniu niemowlę powinno pozostać w pozycji pionowej. W przypadku dzieci do 12 miesiąca życia zaleca się, aby były noszone na rękach, natomiast dzieci powyżej roku można ułożyć na brzuszku lub na lewym boku w taki sposób, aby główka była nieco podniesiona (np. wkładając pod materac płaską poduszkę).
• Sprawdź, czy maluch nie ma w okolicy brzucha zbyt ciasno ubranej pieluszki lub ubrania.

Kiedy refluks jest dla dziecka niebezpieczny? Powodem do niepokoju rodziców powinno być częste ulewanie, ponieważ może ono prowadzić do choroby refluksowej przełyku. 

Czujność powinno także wzbudzić krztuszenie się i trudności w połykaniu pokarmu. Wskazaniem do wizyty u lekarza są także zaobserwowane u malucha problemy z oddychaniem i zasypianiem, gwałtowne wymioty, nienaturalne ruchy ciała (prężenie pleców, podciąganie nóżek po posiłku) oraz ciągłe rozdrażnienie. Ulewanie wymaga konsultacji, gdy maluch nie przybiera masy ciała.

Bolesne ząbkowanie i pleśniawki jamy ustnej

Co trzeba wiedzieć o ząbkowaniu?

Ząbkowanie, czyli wyrzynanie się zębów zazwyczaj rozpoczyna się około 6. miesiąca życia i trwa średnio 17,5-25 miesięcy. Proces ten jest zwykle bolesny i może powodować problemy z zasypianiem i jedzeniem. U prawidłowo rozwijającego się dziecka ząbkowanie powinno zakończyć się do 3. roku życia. Opóźnione ząbkowanie ma miejsce w sytuacji, w której pierwszy ząb pojawia się dopiero po ukończeniu 12. miesiąca życia