Co zrobić, gdy dziecko nie chce jeść? Kilka słów o apetycie maluszków

Martwisz się tym, że twoje dziecko to niejadek, a wszelkie próby zachęcenia go do jedzenia nie dają żadnych efektów? Być może kilkulatek wkroczył właśnie w etap neofobii pokarmowej i reaguje niechęcią na wszystkie nowe smaki. Powodów trudności z jedzeniem może być wiele, a ich zrozumienie jest konieczne do udzielenia pomocy dziecku. W dzisiejszym wpisie wyjaśniamy, dlaczego dzieci nie mają apetytu i jak można je zachęcić do zjedzenia posiłku.

Skąd się bierze apetyt u dzieci?

Noworodek już od narodzenia potrafi sygnalizować potrzebę jedzenia. Metodą komunikacji jest płacz, za pomocą którego dziecko wyraża swoje emocje. Karmienie na żądanie uznawane jest za optymalny sposób żywienia niemowląt, który pozwala na szybkie zaspokojenie głodu i pragnienia malucha. Ale jak to się dzieje, że noworodek “wie”, że jest głodny? Otóż łaknienie regulowane jest przez ośrodek głodu i sytości zlokalizowany w podwzgórzu. Mechanizm działania ośrodka jest złożony - mówiąc w wielkim uproszczeniu pobieranie pokarmów kontrolowane jest przez układ nerwowy i wydzielane hormony, takie jak cholecystokinina, grelina i leptyna.

Przyczyny braku apetytu u dzieci

Rodzice często obawiają się, że ich dzieci jedzą za mało, tymczasem obniżenie apetytu jest zjawiskiem fizjologicznym na pewnym etapie rozwoju. Między 2. a 5. rokiem życia stosunkowo często występuje neofobia pokarmowa czyli niechęć do poznawania nowych smaków. Dzieci nie są zainteresowane proponowanymi im potrawami, co znacznie zawęża ich jadłospis. Próby zachęcenia do zjedzenia czegoś nowego kończą się zwykle zdenerwowaniem i rozdrażnieniem.

Problemy z jedzeniem mają różnorodne podłoże. Spadek apetytu może wynikać z:

• trudności z gryzieniem, połykaniem i żuciem;
• obecności chorób: infekcji oddechowych, zaparć nawykowych, alergii pokarmowych, refluksu żołądkowo-przełykowego, anemii;
• podjadania między posiłkami słodkich i słonych przekąsek, monotonnej diety;
• złej atmosfery podczas posiłków.

Warto pamiętać o tym, że zdrowe dzieci, które prawidłowo się rozwijają, same wiedzą najlepiej, ile chcą zjeść i można im zaufać w tej kwestii. Rodzicowi może wydawać się, że jeśli maluch nie zje całej porcji jedzenia, albo je mniej niż jego rówieśnik, to je za mało. Każde dziecko ma swoje indywidualne potrzeby, preferuje wybrane produkty i je w swoim tempie, dlatego powinno mieć zapewnioną przestrzeń do jedzenia w spokojnej atmosferze i poczuciu zrozumienia. Jak wynika z badań, nawet co druga mama uważa, iż jedno z jej dzieci je za mało. W rzeczywistości problemy z jedzeniem ma jedynie 10-15% dzieci.

Jak rozpoznać czy dziecko ma trudności z jedzeniem?

Skoro dzieci potrafią same regulować ilość spożywanych pokarmów, to jak wychwycić moment, w którym niechęć do jedzenia nie jest jedynie chwilowym brakiem apetytu, a czymś o wiele poważniejszym? O dziecku, które ma niewielkie trudności z jedzeniem mówi się wtedy, gdy jego stan zdrowia jest dobry, maluch akceptuje w jadłospisie co najmniej 30 różnych produktów, ale wyraża chęć jedzenia tego samego produktu przez długi czas. Czasem pojawia się u niego niechęć do danego produktu, ale może ona mijać.

Poważniejszy problem pojawia się w przypadku dzieci, które nie wyrażają chęci do jedzenia pokarmów z danych grup żywności (np. warzyw) i posiłków o wybranych konsystencjach. Wprowadzenie nowego produktu budzi sprzeciw, a raz odrzucony produkt nie sposób wprowadzić do diety dziecka. Wybiórcze jedzenie prowadzi do ograniczenia jadłospisu dziecka do 20 lub mniejszej liczby produktów.

Jeśli twoje dziecko jest aktywne, ma dobre samopoczucie, a jego zachowanie nie uległo zmianie, mniejszy apetyt może być sytuacją przejściową. Obserwuj swoją pociechę, ale nie zmuszaj jej do jedzenia. Dzieciom, które trochę mniej jedzą najbardziej przyda się cierpliwość rodziców i wsparcie emocjonalne. Usilne zachęcanie do jedzenia bądź dawanie nakazów może wywołać skutek odwrotny do zamierzonego. U dziecka pojawi się lęk lub niechęć, a czas posiłków będą kojarzyć się z czymś nieprzyjemnym.