Cukrzyca ciążowa
Cukrzyca ciążowa statystycznie dotyka co dziesiątą przyszłą mamę. Najczęściej ujawnia się w II trymestrze, w wyniku zaburzeń gospodarki hormonalnej organizmu ciężarnej. Na szczęście najczęściej mija po porodzie, jednak zwiększa ryzyko wystąpienia w trakcie kolejnej ciąży oraz zachorowania w przyszłości na cukrzycę typu 2. Choć cukrzyca ciążowa to choroba dość rzadka i przejściowa to jej diagnostyka jest niezwykle ważna, gdyż nieleczona może mieć bardzo negatywny wpływ na matkę i rozwijające się dziecko.
Gestational Diabetes Mellitus, czyli cukrzyca ciężarnych, to choroba metaboliczna, charakteryzująca się podwyższonym poziomem cukru we krwi, tzw. hiperglikemią. Zaburzenie to pojawia się u ciężarnych kobiet, które niejednokrotnie nie miały wcześniejszych problemów z tolerancją glukozy. Choć ten rodzaj cukrzycy w większości przypadków znika po urodzeniu dziecka, to jednak u około 40% kobiet w ciągu kilkunastu kolejnych lat rozwija się cukrzyca typu 2. Ponadto bardzo często cukrzyca ciążowa powtarza się podczas kolejnych ciąż.
Za główną przyczynę choroby uważa zaburzenie prawidłowego działania insuliny (hormonu niezbędnego do regulowania poziomu glukozy we krwi) w organizmie kobiety w ciąży, spowodowane wzrostem poziomu hormonów takich jak laktogen łożyskowy (najsilniejszy antyinsulinowy hormon peptydowy produkowany przez ludzkie łożysko), prolaktyna, estrogeny oraz progesteron. Gwałtowny wzrost poziomu laktogenu łożyskowego odnotowuje się między 24 a 28 tygodniem ciąży i to wtedy właśnie najczęściej pojawia się cukrzyca ciążowa.
Ponadto cukrzyca ciążowa jest bardziej prawdopodobna u przyszłych mam, które:
- zmagają się z nadwagą lub otyłych (BMI >27 kg/m2),
- są po 35. roku życia,
- mają nadciśnienie tętnicze,
- urodziły więcej niż dwoje dzieci,
- urodziły dziecko o masie powyżej 4 kilogramów,
- urodziły dziecko z wadą rozwojową,
- poroniły,
- chorowały na cukrzycę ciążową,
- chorują na zespół policystycznych jajników (PCOS),
- mają w rodzinie przypadki cukrzycy typu 2.
W celu diagnostyki cukrzycy ciążowej w II trymestrze ciąży kobieta kierowana jest na badanie obciążenia glukozą. Test ów rozpoczyna się od pobrania krwi na czczo i sprawdzenia wyjściowego poziomu glukozy. Następnie ciężarna musi wypić 75 g glukozy rozpuszczonej w wodzie i odczekać dwie godziny na kolejne dwa pobrania krwi. Warto pamiętać, że podczas badania nie można jeść ani wykonywać wysiłku fizycznego.
Wynikiem takiego testu jest tak zwana krzywa cukrowa przedstawiająca zmiany poziomu cukru we krwi. Zgodnie ze standardami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rozpoznanie cukrzycy ciążowej następuje, gdy przynajmniej jedna z oznaczonych wartości, przekracza podaną normę: na czczo 92-125 mg/dl; po 1 godzinie ≥ 180mg/dl; po 2 godzinach 153-199 mg/dl. W przypadku przekroczenia norm kobieta dostaje skierowanie do poradni diabetologicznej lub szpitala specjalizującego się w leczeniu cukrzycy w ciąży.
Cukrzyca ciążowa to na szczęście choroba, którą można leczyć z pozytywnym skutkiem. Ważne jest, aby przyszła mama stosowała się do określonych zasad, a jej ciąża była prowadzona przez odpowiednich specjalistów, tj. diabetologa, położnika, dietetyka i neonatologa. Odpowiednio zbilansowana dieta i wprowadzenie większej ilości ruchu do codziennego życia może uchronić mamę przed zażywaniem specjalistycznych leków (metforminy czy też insuliny). W przypadku ciąży pojedynczej bilans kaloryczny powinien wynosić przynajmniej 1800 kcal. Kobiety spodziewające się bliźniąt powinny spożywać przynajmniej 2000 – 2200 kcal. Dieta kobiety zmagającej się z cukrzyca ciążową powinna zawierać duże ilości białka, aby płód mógł się prawidłowo rozwijać, a także odpowiednią dawkę tłuszczów i węglowodanów złożonych. Ciężarna powinna unikać: słodyczy, cukru, miodu, tłustego mięsa, białego pieczywa, niektórych owoców (najlepiej spożywać do południa), tłustego mleka (należy zastąpić je kefirem, maślanką lub jogurtem naturalnym). Zaleca się natomiast spożywanie takich produktów jak: warzywa (zwłaszcza zielone, np. awokado, brokuły, szpinak), ciemne pieczywo, tłuste ryby (makrela, śledź), chude mięso, nabiał.
Dzięki temu w znacznym stopniu zniwelować można niebezpieczeństwo zagrażające zarówno kobiecie jak i dziecku. Do najczęstszych powikłań cukrzycy ciążowej zalicza się:
- makrosomię, czyli nadmierną masę ciała dziecka (waga po urodzeniu powyżej 4,2 kg), która wymaga często zastosowania cesarskiego cięcia,
- przedwczesny poród,
- wady rozwojowe u dziecka (najczęściej układu oddechowego np. niedojrzałość płuc, ale także mózgu i serca),
- występowanie żółtaczki noworodkowej,
- zgony wewnątrzmaciczne i poronienia.
- częściej występujące u kobiet nadciśnienie oraz stany przedrzucawkowe.
Cukrzyca ciążowa najczęściej po maksymalnie 6 tygodniach od porodu zanika — poziom glukozy wraca do normy. Mimo tego zaleca się wykonanie ponownego testu obciążenia glukozą w celu sprawdzenia, czy tolerancja węglowodanów wróciła na właściwym poziom. Ponadto wskazane jest aby po porodzie pozostać pod opieką diabetologa i regularnie kontrolować stan swojego zdrowia.
Przeczytaj również
Rabaty do -60%! 