Czym jest skala Apgar?
Każda przyszła mama z pewnością słyszała pojęcie “skali Apgar” czy przyznawanych w jej ramach punktów noworodkom tuż po porodzie. Czym jest owa skala, do czego służy i na jakiej podstawie jest obliczana? Wyjaśniamy!
Lekarze po porodzie muszą ocenić czynności życiowe noworodka. Do tego celu już od 1952 roku używa się tak zwanej skali Apgar. Ocena ta, została nazwana na cześć amerykańskiej lekarki i specjalistki w dziedzinie pediatrii i anestezjologii — Virginii Apgar, w późniejszych latach akronim od angielskich słów: appearance, pulse, grimach, activity, respiration zaczął być powszechnie stosowany do określenia stanu zdrowia noworodka. Za pomocą 5 kluczowych parametrów ocenia się w 1., 3., 5. i 10 minucie życia dziecka jego ogólny stan przyznając mu punkty od 0 do 2.
Do pięciu głównych parametrów podlegających ocenie po porodzie zalicza się:
Kolor skóry
W tym przypadku lekarz ocenia ukrwienie skóry noworodka. Prawidłowe krążenie powoduje, że skóra jest różowa — za to przyznawanych jest najwięcej punktów dla tego parametru (2 punkty). W sytuacji gdy dziecko ma sine rączki i nóżki lekarz przyzna 1 punkt, a jeśli skóra na całym ciele jest sina albo blada noworodek otrzyma w tej kategorii 0 punktów.
Puls na minutę
Lekarz osłuchując dziecko, za pomocą stetoskopu, ocenia czynność serca. W przypadku gdy serce uderza ponad 100 razy na minutę, noworodek otrzyma najwyższą ocenę. Jeśli serce uderza mniej niż 100 razy na minutę przyznany zostanie 1 punkt. Przy braku czynności serca lekarz przyzna 0 punktów.
Reakcja na bodźce
Lekarz oceniając reakcję na bodźce zewnętrzne zazwyczaj drażni okolice nozdrzy i ust noworodka, np. wkładając cewnik do noska – prawidłową reakcją jest głośny płacz, krzyk lub kichanie za co przyznane zostaną 2 punkty. Jeśli dziecko zareaguje jedynie grymasem otrzyma 1 punkt, a za brak jakiejkolwiek reakcji 0 punktów.
Napięcie mięśni
Badając napięcie mięśni noworodka lekarz zgina i prostuje jego rączki oraz nóżki noworodka. Gdy ruchy kończyn są silne i energiczne zostaną przyznane 2 punkty w tej kategorii. W przypadku słabszego napięcia nóg i rąk lekarz przyzna 1 punkt. Gdy natomiast kończyny okażą się całkowicie wiotkie noworodek otrzyma 0 punktów.
Oddychanie
Pierwszy, donośny krzyk noworodka tuż po porodzie zostanie nagrodzony najwyższą oceną w tej kategorii — 2 punktami. W przypadku gdy krzyk okaże się słaby i nie regularny i nieregularny, maluch otrzyma 1 punkt. Gdy dziecko w ogóle nie krzyczy otrzyma 0 punktów.
Po takiej ocenie każdego z parametrów noworodka, przyznane punkty sumuje się, co wizualizuje ogólny stan czynności życiowych po porodzie. W przypadku otrzymania od 8 do 10 punktów w skali Apgar mówimy o stanie dobrym co nie powinno wzbudzać niepokoju. Punkty od 4 do 7 świadczą o średnim stanie czynności życiowych — w tym przypadku najczęściej należy podjąć resuscytację, polegającą na oczyszczeniu dróg oddechowych i podaniu tlenu. Najczęściej stan zdrowia poprawia się po 5 minutach gdy następuje ponowna ocena.
O złym, a nawet krytycznym stanie noworodka mówimy w przypadku otrzymania poniżej 3 punktów w skali Apgar. Gdy tak słaba ocena utrzyma się w 5 minucie życia, to można przypuszczać zamartwicę okołoporodową (nie jest to jednak regułą, gdyż każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy). Do zamartwicy urodzeniowej dochodzi najczęściej w wyniku urazu porodowego, na przykład gdy źle prowadzono akcję porodową.
Jak widzimy głównym celem oceny skali Apgar jest jak najszybsze ustalenie przez lekarzy, czy noworodek wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Warto pamiętać, że nie służy ona do długoterminowych prognoz dotyczących zdrowia dziecka, dlatego nie zawsze należy się niepokoić nie zadowalającym wynikiem skali Apgar naszego dziecka.
Przeczytaj również
Rabaty do -60%! 