×
Odpieluchowanie dziecka – kiedy i jak odpieluchować dziecko?

Odpieluchowanie dziecka to temat, z którym prędzej czy później przyjdzie Ci się zmierzyć. Jak każdy rodzic z pewnością czekasz na czas, w którym będziesz mogła na dobre pożegnać się ze zmianą pieluszek u swojego malucha. Może czujesz z tego powodu presję, ponieważ rodzina dopytuje się, czemu tak duży brzdąc nadal nie korzysta z nocnika? Lub po prostu nie wiesz, jakie są oznaki gotowości do odpieluchowywania i czy to “już”? Z naszego artykułu dowiesz jak odpieluchować dziecko. Zmierzymy się z najczęstszymi wątpliwościami, które pojawiają w temacie odpieluchowywania oraz podpowiemy, jak zakończyć przygodę z pieluszkami. Sprawdź nasze wskazówki i porady.

Dlaczego odpieluchowanie dziecka to ważny etap w rozwoju?

Małe dzieci nie kontrolują swoich potrzeb fizjologicznych, co oczywiście wiąże się z koniecznością noszenia pieluch. Dopiero ok. dwuletnie dziecko zaczyna sobie zdawać sobie sprawę, że parcie na pęcherz i ucisk w brzuchu wiążą się z potrzebą oddania moczu. Umiejętność zgłaszania potrzeby fizjologicznej pojawia się w momencie, gdy dziecko jest gotowe fizycznie oraz dojrzałe emocjonalnie. Odpieluchowanie dziecka to naturalny etap w jego rozwoju i jednocześnie jeden z kamieni milowych, tak samo ważnych, jak gaworzenie czy raczkowanie. Zakończenie noszenia pieluchy jest dużym krokiem w stronę samodzielności.

Choć wielu rodzicom zależy na tym, by ich pociecha jak najszybciej przestała nosić pampersy, odzwyczajenie dziecka od pieluchy powinno być procesem, w którym stopniowo pieluszka wycofywana jest z użycia, a maluch zaczyna załatwiać swoje potrzeby do nocnika. Naciskanie na dziecko i wymuszanie na nim rezygnacji z pieluchy może przynieść skutek odmienny od oczekiwanego.

Kiedy odpieluchowanie czas zacząć?

Każde dziecko rozwija się we własnym tempie, dlatego rodzice nie powinni przyspieszać procesu odpieluchowywania tylko dlatego, że inne dzieci w tym samym wieku właśnie przechodzą od pieluchy do toalety. Nie warto także całkowicie polegać na radach osób starszych, które mają inne doświadczenia w tym temacie. W minionych latach szybkie odpieluchowywanie było odpowiedzią na uciążliwości związane z częstym praniem wielorazowych pieluch. Wynikało to również z faktu, iż takie pieluchy szybciej namakały (w przeciwieństwie do naprawdę chłonnych, nowoczesnych pampersów), przez co dzieci w krótkim czasie wielokrotnie sygnalizowały potrzebę przewinięcia. Pomimo wykonywania tych czynności na bieżąco, kłopotliwy był także nieprzyjemny zapach. W konsekwencji z pieluch rezygnowano już u rocznych dzieci.

Czas, kiedy odpieluchowanie będzie przebiegać sprawniej, poznasz po pewnych wskazówkach dawanych przez dziecko. Tzw. gotowość do odpieluchowania dziecka pojawia się między 2. a 4. rokiem życia. Dokładnego momentu nie sposób jednoznacznie określić, gdyż jest to sprawa bardzo indywidualna. Każde dziecko wzrasta w swoim własnym tempie i tylko Ty będziesz w stanie rozpoznać, na jakim etapie rozwoju znajduje się bobas. Pamiętaj o tym, że sam wiek nie stanowi kryterium wskazujące na gotowość do odpieluchowywania. W takim razie, na jakich kryteriach się opierać? Sprawdź poniżej.

Oznaki gotowości do odpieluchowania

Gotowość do odpieluchowania dziecka poznasz po pewnych sygnałach inicjowanych przez pociechę. Niektóre z nich dziecko wykonuje nieświadomie. Należą do nich:

  • Coraz dłuższe momenty w ciągu dnia, w których pielucha jest sucha – ma to związek ze zwiększeniem pojemności pęcherza i odbytnicy oraz rozwojem mięśni, które kontrolują wydalanie. Maluch będzie miał suchą pieluszkę nawet po 2 godzinach lub dłuższym czasie, może też budzić się z suchą pieluchą.
  • Sygnalizowanie przez dziecko potrzeby defekacji. Dziecko może dawać ci znać słowami, grymasem na twarzy bądź poprzez charakterystyczne zachowanie – szukanie miejsca (pomimo noszenia pieluchy), w którym mogłoby schować się, aby oddać mocz lub zrobić kupę.
  • Gotowość poznawcza oznacza, że dziecko jest świadome swojej fizjologii – wie, co robi i dlaczego to robi. Rozumie, że defekacja to naturalna czynność, którą każdy wykonuje.
  • Sygnalizowanie głosem lub mową ciała dyskomfortu spowodowanego pełną pieluchą i potrzeby jej wymiany. Wskazówką o zbliżającej się gotowości do odpieluchowania jest także komunikowanie innych potrzeb, w tym głodu, pragnienia czy uczucia bólu.
  • Reakcja na zbliżającą się potrzebę defekacji: wierceniem się, zaciskaniem nóg, chodzeniem w miejscu.
  • Znajomość słownictwa związanego z wypróżnianiem się.
  • Wykazywanie zainteresowania tematem związanym z toaletą - podglądanie rodzica, próby siadania na nocniku.
  • Niechęć do zakładania pieluchy.

Oczywiście dziecko musi potrafić samodzielnie siadać, chodzić i wstawać. Istotna jest także umiejętność samodzielnego ściągania i podciągania majtek spodni czy spódnicy.

Odpieluchowywanie jest dla dziecka końcem pewnego etapu w życiu, dlatego stanowi dla niego duże wyzwanie. Jako rodzice powinniście pozwolić dziecko dojrzeć do decyzji pożegnania pieluszki, mając na względzie to, że różne sytuacje mogą wpływać na opóźnienie procesu odpieluchowania. Może to być np. przeprowadzka, pójście do żłobka czy powitanie na świecie nowego członka rodziny. Tak ważne wydarzenia wywołują u dziecka duże emocje u dziecka.

Jak odpieluchować dziecko krok po kroku

Rozstanie się z pieluszką powinno odbywać się w spokojnej atmosferze, podążając za potrzebami dziecka. Jednym ze sposobów na pozbycie się pieluszki jest metoda Brazeltona, która składa się z 4 etapów i jest w naszej ocenie najlepszą odpowiedzią na pytanie jak odpieluchować dziecko:

  1. Pierwszym krokiem jest kupno nocnika. Na zakupy możesz udać się z razem z dzieckiem, aby mogło ono wybrać atrakcyjny dla siebie kolor czy wzór. Następnie maluch musi zostać zaznajomiony z nocnikiem, dlatego trzeba zachęcić go do “wypróbowania” przedmiotu, dotykaniu go, przenoszeniu i siadaniu na nim. Ważne jest, aby nocnik nie był za wysoki. Nie może się też ślizgać i nie powinien się przewracać. Dziecko po usiądnięciu musi dotykać stopami podłoża, gdyż brak tego oparcia może spowodować zaburzenie pracy zwieraczy i mięśni dna miednicy. Etap zaznajomienia z nocnikiem może trwać nawet kilka tygodni.
  2. Gdy maluch zaprzyjaźni się już z nocnikiem, czas na etap siadania na nim bez pieluszki. Sadzaj dziecko na nocniku np. Po kąpieli lub podczas zmiany pieluszki. Pozwól też dziecku robić to samodzielnie. Jeśli spotkasz się z oporem lub widzisz, że jest to dla dziecka stresujące, nie naciskaj i nie przymuszaj do dłuższego siedzenia na nocniku. Nie próbuj przekupywać czymś dziecka, aby zostało na nocniku dłużej.
  3. Trzeci krok to moment na właściwą naukę. Gdy dziecko wypróżni się, należy posadzić go na nocniku i wrzucić do niego zawartość pieluchy, tłumacząc, że tam powinna się znaleźć. Następnie należy sadzać dziecko na nocnik zawsze wtedy, gdy sygnalizuje swoje potrzeby.
  4. Ostatnim etapem jest pozwolenie dziecku na chodzenie bez pieluszki. Najpierw przez kilkanaście minut, potem coraz dłużej, aż do 2-3 godzin. W tym czasie trzeba zachęcać dziecko do korzystania z nocnika. Jeśli widzisz, że twoja pociecha nie “załapała” jeszcze, o co w tym wszystkim chodzi, lepiej odwlec w czasie ostatni etap.

Ile trwa odpieluchowanie dziecka?

Rezygnacja pieluch powinna przebiegać stopniowo, aby dziecko mogło spokojnie przyzwyczajać się do nowej sytuacji. Taki proces trwa od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy (a czasem nawet pół roku) i nie zawsze jest łatwy dla dziecka, jak i rodzica. Po drodze oczywiście będą zdarzać się “wpadki”. Jest to nieuniknione, dlatego rodzic musi uzbroić się w cierpliwość. W żadnym przypadku nie karz dziecka za to, że za którymś razem znów mu się nie uda. Proces uczenia się to nie tylko sukcesy, ale i porażki.

Czasem może dojść do okresów regresu. Wydawać by się mogło, że dziecko nauczyło się już korzystania z nocnika, a tymczasem znów zacznie wypróżniać się w bieliznę. Niekiedy jest to spowodowane zapaleniem dróg moczowych czy infekcjami narządów płciowych. W innych przypadkach jest to skutek zaabsorbowania dzieckiem innymi umiejętnościami, które odciągają uwagę malucha od rozpoznawania sygnałów dawanych przez ciało.

Odpieluchowanie dziecka - wskazówki

Trudności w odpieluchowaniu dziecka budzą w rodzicach frustracje i złość. Masz prawo do tych emocji, w końcu wielokrotne zmienianie dziecku brudnej bielizny to nic przyjemnego. Postaraj się jednak podejść do tego zdroworozsądkowo. Nie krzycz na dziecko i przede wszystkim nie zawstydzaj go, gdy coś pójdzie nie tak. Powstrzymaj się od mówienia, że stolec i mocz śmierdzą, gdyż dziecko może przez to hamować się przed mikcją lub defekacją. Nieprzychylne komentarze mogą mieć negatywne konsekwencje emocjonalne oraz niekorzystnie wpływać na późniejsze życie seksualne dziecka.

Jak odpieluchować dziecko w nocy? Przede wszystkim obserwuj dziecko i rozpoznawaj dawane przez nie sygnały. Częstsze suche pieluszki w nocy to znak, że dziecko jest coraz gotowe fizycznie na kontrolę swoich fizjologicznych potrzeb. Jeśli zdecydujesz się na odpieluchowanie także w nocy, na wszelki wypadek możesz zabezpieczyć łóżko wodoodporną podkładką, dzięki czemu uchronisz się przed zmienianiem mokrej pościeli. Dziecko najlepiej położyć do snu w samej piżamie, gdyż majtki wciąż mogą kojarzyć się pieluszką. Śpiący maluch powinien mieć łatwy dostęp do nocnika, dlatego najlepiej zostawić przy nocniku zostaw zapaloną lampkę. Nie zapomnij wytłumaczyć dziecku, że powinno wstać i udać się w nocy do nocnika, gdy poczuje, że chce oddać mocz. Możecie razem przećwiczyć taką sytuację.

Czym grozi zbyt wczesne odpieluchowanie dziecka?

Jak już wspomnieliśmy, odpieluchowanie dziecka ma sens, gdy osiągnie ono dojrzałość fizjologiczną, a więc będzie umieć świadomie kontrolować pęcherz moczowy. Najwcześniej ma to miejsce około 18 miesiąca życia. Zbyt wczesne odpieluchowanie może przynieść odwrotny efekt do zamierzonego i w konsekwencji wydłużyć czas pozbywania się pieluszek. Dzieci niedojrzałe do odpieluchowania będą moczyć bieliznę nawet kilkanaście razy dziennie. Co więcej, wywieranie presji sprzyja powstawaniu zaparć nawykowych. Powstrzymywanie defekacji powoduje w późniejszym czasie ból przy wypróżnianiu. Za wczesne odpieluchowanie i zmuszanie dziecka do mikcji wtedy, gdy nie czuje do tego potrzeby, może prowadzić do rozluźnienia zwieracza cewki moczowej i osłabienia mięśni miednicy. W konsekwencji dochodzi do popuszczania moczu, gdyż dziecko nie czuje, że chce mu się sikać.

Na czas odpieluchowania dziecka znajdź w sobie pokłady spokoju i cierpliwości. Kilka miesięcy trudności w końcu przeminie i ten etap rozwoju dziecka będziecie mieli za sobą. Wiemy, że dacie radę!

Kontakt

Jeśli masz pytania napisz lub zadzwoń!

Nasi eksperci są do Twojej dyspozycji od poniedziałku do piątku od 07:00 do 15:00

Kontakt

Majówkowa Wyprzedaż Rabaty do -60%!