Ząbkowanie u niemowląt – kalendarz i objawy mu towarzyszące
Ząbkowanie u niemowląt to proces wyrzynania się zębów mlecznych. Każdy rodzic obawia się nieco tego momentu w rozwoju dziecka, ponieważ wyrzynanie zębów może wiązać się z nieprzyjemnymi dla dziecka dolegliwościami, takimi jak swędzenie i opuchnięcie dziąseł czy nadmierne wydzielanie śliny. Dobrze jest wiedzieć, jaka jest kolejność wychodzenia zębów i co wskazuje na początek ząbkowania u niemowlaka, aby móc przygotować się na objawy ząbkowania. W poniższym tekście przeczytasz, jak wygląda kalendarz ząbkowania i jak można pomóc maluchowi podczas wyrzynania się zębów.
Rozwój zębów mlecznych u dziecka
Zęby mleczne zaczynają rozwijać się już w 4. tygodniu życia płodowego. Zawiązki zębów powstają z tzw. listewki zębowej w 7. tygodniu ciąży, natomiast w 4. miesiącu życia płodowego dochodzi do mineralizacji zawiązków zębów. Ząbkowanie to proces, w którym zawiązki zębów przesuwają się z kości szczęki i żuchwy do pozycji funkcjonalnej. Zanim ząb będzie widoczny w całej swej okazałości, przechodzi przez trzy fazy:
- fazę przederupcyjną – jest to moment tuż przed wyjściem zęba ponad dziąsło, w tym czasie formowana jest korona zęba i początkowa część korzenia;
- fazę przedfunkcyjną – gdy ukazuje się korona zęba, tworzy się korzeń zęba i formują się różne struktury: zębodół, ozębna, dziąsło;
- fazę funkcyjną, w czasie której całkowicie rozwija się korzeń zęba i kończy się czynne wyrzynanie zęba.
Ząbkowanie to jeden z kamieni milowych w rozwoju niemowlaka. Dzięki zębom mlecznym możliwy jest prawidłowy rozwój szczęki oraz utrzymanie przestrzeni dla zębów stałych, które pojawią się w późniejszym czasie. Zęby mleczne potrzebne są też do żucia i gryzienia pokarmów stałych wprowadzanych podczas rozszerzania diety niemowlaka. Ponadto zęby mleczne pełnią istotną rolę w rozwoju mowy.
Ząbkowanie – objawy
Część dzieci przechodzi ząbkowanie niemal bezboleśnie. Taki łagodny przebieg dotyczy 1/3 maluchów. U pozostałych szkrabów zęby wychodzące z dziąseł powodują swędzenie dziąseł, opuchnięcie i zaczerwienienie dziąseł, zwiększone wydzielanie śliny oraz różne objawy towarzyszące, takie jak katar przy ząbkowaniu, wymioty, gorączkę, a czasem nawet biegunki i zaparcia. Objawy mogą mieć zmienne nasilenie. Niekiedy stopniowo zwiększają się przy wyrzynaniu się każdego z zębów, ale mogą też wystąpić nagle i z dużym nasileniem. Tak naprawdę nie sposób przewidzieć, jak bardzo ząbkowanie uprzykrzy życie Twojemu brzdącowi.
Zwiększone wydzielanie śliny podczas ząbkowania spowodowane jest wzmożoną pracą ślinianek. Nadmierne ślinienie się i nieumiejętność połykania wydzielanej śliny powoduje, że ścieka ona na brodę i podrażnia skórę dziecka. Za podrażnienie odpowiada znajdujący się w ślinie enzym trawienny. Wskutek tego na brodzie i wokół ust może pojawić się wysypka przy ząbkowaniu. Ma ona postać krost bądź czerwonych plam.
Ząbkowanie to nieprzyjemna dolegliwość, dlatego maluchy wyrażają z tego powodu swoje niezadowolenie. Ząbkujące dzieci są rozdrażnione, niespokojne i płaczliwe. Częściej zapadają na infekcje uszu, nie mają też apetytu i może u nich dojść do spadku masy ciała. Gdy twój maluch będzie ząbkować, możesz zauważyć u niego problemy z zasypianiem.
Jak wyglądają dziąsła przy ząbkowaniu – zdjęcia
Dziąsła niemowlaka podczas ząbkowania stają się zaczerwienione i lekko opuchnięte. Niekiedy mogą mieć wręcz fioletową barwę. Lekkie zasinienie związane jest z przekrwieniem podrażnionego miejsca. Dziąsła przy ząbkowaniu są rozpulchnione, można też zauważyć na nich niewielkie zgrubienia. Gdy przyglądniesz się dokładnie, być może dostrzeżesz mały biały punkcik w dziąśle, który wkrótce stanie się wyrzynającym się zębem.
Gryzak wodny z grzechotką canpol Gwiazda Koralowa
GiliGums Dumel Gryzak Korona 3m+
Gryzak silikonowy do podawania pokarmów Canpol 56/010 Żółty
Szczoteczka do zębów z etui Babyono 723 niebieski
Szczoteczka do zębów Akuku A0393
Gryzak wodny z grzechotką canpol Gwiazda
Gryzak silikonowy Akuku Ślimak A0115
Szczoteczka do zębów z etui Babyono 723 przeźroczysty
Szczoteczka do zębów Akuku A0265 Różowy
Gryzak silikonowy do podawania pokarmów Canpol 56/010 Niebieski
Grzechotka gryzak Kosmo Akuku A0451
Szczoteczka do zębów Akuku A0263 Niebieski
Kalendarz ząbkowania
Kiedy nadchodzi czas na ząbkowanie? Pierwsze zęby wyrzynają się ok. 6-7 miesiąca życia dziecka, ale objawy ząbkowania mogą pojawić się wcześniej, bo już ok. 3-4 miesiąca życia. U zdrowych dzieci ząbkowanie może się opóźnić, i to o kilka miesięcy. Zdarza się też sytuacja odwrotna, gdy niemowlakowi zęby zaczynają wyrzynać się wcześniej, już ok. 3 miesiąca życia.
Zwykle pierwsze zęby wychodzące z dziąseł to zęby dolne, później pojawiają się zęby górne. U większości dzieci do 9. miesiąca życia wyrzyna się 8 siekaczy, następnie ok. 17-20. miesiąca życia wyrastają kły, a między 14.-20. miesiącem życia zęby trzonowe. Co ciekawe, na czas wyrzynania się zębów wpływają w dużej mierze czynniki genetyczne. Jeśli u Ciebie zęby mleczne wyrzynały się późno, u Twojego dziecka prawdopodobnie będzie tak samo.
Dokładny kalendarz ząbkowania znajdziesz poniżej. Kolejność wychodzenia zębów jest następująca:
- 4-6 miesiąc – siekacze dolne,
- 7 miesiąc – siekacze górne,
- 8-12 miesiąc – dwójki górne i dolne,
- 12-16 miesiąc – pierwsze zęby trzonowe górne i dolne,
- 15-24 miesiąc – kły,
- 21-31 miesiąc – drugie zęby trzonowe górne i dolne.
Zapewne nurtuje Cię pytanie, ile zębów ma roczne dziecko? Otóż 12-miesięczny niemowlak ma zazwyczaj 8 zębów, a półtoraroczne dziecko ma przeciętnie 12 zębów. Komplet zębów mlecznych dziecko powinno uzyskać do 3. roku życia.
Wyrzynanie zębów – jak złagodzić ból?
Choć wyrzynanie zębów jest procesem fizjologicznym, nieprzyjemne objawy ząbkowania nie są niczym zaskakującym. Jak pomóc maluchowi przetrwać ten okres? Oto skuteczne metody na złagodzenie bólu:
- Delikatny masaż dziąseł – wykonasz go za pomocą silikonowej nakładki na palec. Wypustki na szczoteczce umożliwiają wymasowanie obolałych i swędzących dziąseł, co przynosi niemowlęciu ulgę. Masaż trzeba wykonywać ostrożnie, gdyż nabłonek jamy ustnej niemowlaka jest bardzo cienki i wrażliwy. Masowanie można powtarzać tak często, jak to konieczne.
- Gryzienie schłodzonego gryzaka – gryzak powinien być chłodny, ale nie zimny, aby dodatkowo nie podrażnił dziąseł dziecka i nie doprowadził do skurczu naczyń krwionośnych dziąseł. Gryzak to podstawowe akcesorium, w które warto zaopatrzyć się podczas ząbkowania. Ząbkujące dzieci mają tendencję do gryzienia różnych twardych przedmiotów, które znajdą na swojej drodze. Aby nie doszło do infekcji spowodowanych braniem do ust brudnych przedmiotów, koniecznie daj swojemu maluchowi gryzak. Gryząc go, maluch wykonuje delikatny automasaż dziąseł, który łagodzi dolegliwości.
- Smoczki z wypustkami masującymi – smoczek gryzak to alternatywa dla klasycznego gryzaka. Taki produkt również wyposażony jest w wypustki masujące, których ssanie łagodzi dolegliwości związane z wyrzynaniem się zębów.
- Żele ziołowe zawierające składniki o działaniu antyseptycznym, ściągającym, przeciwbólowym. W takich preparatach znajdują się wyciągi z różnych roślin: szałwii lekarskiej, tymianku, propolisu, goździka, prawoślazu lekarskiego, rumianku.
Kiedy ząbkowanie u niemowląt przebiega nieprawidłowo?
Niestety nie zawsze ząbkowanie przebiega prawidłowo, dlatego dobrze jest wiedzieć, co powinno niepokoić podczas wyrzynania zębów. Przede wszystkim proces jest nieprawidłowy wtedy, gdy zęby pojawiają się późno, po ukończeniu przez dziecko pierwszego roku życia. Nieprawidłowe jest także ząbkowanie przedwczesne, gdy dziecko rodzi się już z zębem lub gdy ząb pojawia się w okresie noworodkowym. Wtedy należy skontaktować się ze stomatologiem dziecięcym oraz pediatrą.
Zęby wychodzące z dziąseł to jeden z ważnych etapów okresu niemowlęcego. Mamy nadzieję, że znasz już kolejność wychodzenia zębów i objawy ząbkowania. Nie zapomnij o skorzystaniu z naturalnych metod, które łagodzą dolegliwości podczas ząbkowania!
Przeczytaj również
Rabaty do -60%! 